زید صالح

1. بدانيد كه اثر شير در كودك بسيار مهم است، بنابراين اگر خواستيد علاوه‌بر مادر، زن ديگري كودك را شير بدهد، زني نيكوكار و ديندار انتخاب كنيد.
2. بهتر است اوقات شيردادن را معين كنيد تا بهداشت و سلامت كودك به‌خطر نيفتد.
3. كودك را هميشه تميز و نظيف نگهداريد، در فصل گرما روزانه او را به حمام ببريد تا سالم‌تر باشد.
4. بعضي از زنان به‌خاطر اين‌كه كودك را ساكت كنند يا بخوابانند، معمولاً او را از موجودي وحشتناك مانند گرگ، گربه، جن،‌ پليس و غيره مي‌ترسانند؛ اين روش كاملاً غلط است و ضمن اينكه دروغ محسوب مي‌شود، اثرات منفي بر روح و روان كودك باقي مي‌گذارد و چنين كودكي بزدل، ترسو، و ضعيف‌القلب بار مي‌آيد.
5.  كودك را زياد آرايش نكنيد.
6.  اگر فرزند شما دختر است، تا زماني‌كه به سن ستر و حجاب نرسيده است، به او زيور‌آلات نپوشانيد؛ زيرا استفاده از زيورآلات در اين سن از يك طرف جان خود بچه را به‌خطر مي‌اندازد و از طرف ديگر او را از دوران كودكي دلبسته به زينت و آرايش مي‌گرداند، و حب دنيا را در دلش جاي مي‌دهد.
7. براي اينكه فرزند را از كودكي به سخاوت و بخشندگي عادت دهيد، به او چيزي بدهيد تا بين برادران و خواهرانش توزيع كند.
مسئله: بايد دانست اشيايي كه در ملكيت كودك هستند، با هبه‌كردن توسط كودك به هيچ‌كس تعلق نمي‌گيرند.
8. پرخوري را نزد كودك زشت جلوه بدهيد.
9. هميشه به خواسته كودك تن ندهيد، زيرا بر اثر آن بدخوي و بدرفتار بارمي‌آيد.
10. كودك را از جيغ زدن و فرياد كشيدن بازداريد، تا مبادا به اينگونه خصلت‌ها عادت كند.
11. كودك را از همراه شدن با كودكان بازي‌گوش، فضول، درس‌نخوان و تنبل بازداريد.
12. كودك را نسبت به خصلت‌هايي مانند: خشم و عصبانيت،‌ جدال، دروغگويي، دزدي، حسد، حرص، بي‌عفتي و بي‌بند و باري،‌ پرحرفي و پررويي، تمسخر و خنديدن بر ديگران و... متنفر كنيد.
13. اگر كودكتان مرتكب اشتباهي شد يا كودك ديگري را زد و ناراحت كرد،‌ به‌طرز نامناسبي او را تنبيه و مجازات نكنيد، بلكه او را نصيحت كنيد. از  وي حمايت بي‌جا هم نكنيد تا به ظلم و ستم عادت نكند.
14. كودك را به زودخوابيدن بعد از نماز عشا و زودبيدار شدن هنگام صبح عادت دهيد.
15. او را از هفت‌سالگي به خواندن نماز امر كنيد.
16. سعي كنيد قبل از هر چيز به وي خواندن قرآن را آموزش دهيد.
17. حتي‌الامكان براي وي معلمان و آموزگاران ديندار و باتقوا انتخاب نماييد.
18. در صورت غيبت از درس، هرگز نرمش نشان ندهيد.
19.گاهي اوقات براي وي داستان‌هاي خوبي، از نيكان تعريف كنيد.
20. او را به مطالعه كتاب‌هاي ديني و مفيد تشويق كنيد و از خواندن كتاب‌هاي مبتذل، بدآموز و بيهوده برحذر داريد.
21. بعد از برگشتن از مدرسه به كودك اجازه بدهيد تا جهت رفع خستگي و تجديد نشاط، به بازيها و سرگرمي‌هاي مناسبي بپردازد، تا بعد از آن بتواند بهتر و با علاقة بيشتر درس‌هايش را بخواند.
22. كودك را از تماشا كردن بازي‌هاي بيهوده و ضايع كردن اوقات بازداريد.
23. از كودكي بعضي از هنرهاي دستي را به كودك آموزش دهيد، و او را به بعضي از كارهاي مناسب مشغول كنيد تا در بزرگي هيچ شغل و كار جايزي را عيب و خلاف شخصيت نپندارد.
24. كودك را به نگهداري وسايل خودش مانند لباس و غيره موظف كنيد. همچنين به پهن كردن رختخواب و جمع كردن آن هنگام بيدار شدن، و كارهايي مانند آن عادت دهيد تا سست و تنبل بار نيايد.
25. به دختران توصيه كنيد كه در امور خانه‌داري و آشپزي و غيره دقت كنند، و از مادر و خواهران بزرگتر آموزش ببينند.
26. هرگاه فرزند كار خوبي انجام داد، او را تشويق كنيد و هر گاه كار بدي كرد، او را در تنهايي بفهمانيد و از انجام بد آن را بترسانيد، بگوييد: پسرجان! خداوند ناراضي مي‌شود،‌ مردم بدبين مي‌شوند،‌ فرزندان خوشبخت چنين نمي‌كنند. در صورت تكرار همان كار به طرز مناسبي وي را تنبيه كنيد.
27. مادر سعي كند كودك را تا حدي از پدر بترساند.
28. بعضي از فرزندان عادت دارند كه بعضي از بازي‌ها و كارها را مخفيانه انجام دهند؛ در چنين صورتي به وي بفهمانيد كه اگر اين كار خوب است، نياز به مخفي كردن نيست، و اگر بد و گناه است، پس آن را نبايد اصلاً انجام داد.
 29. به فرزند آموزش دهيد كه هنگام راه رفتن نه زياد تند راه برود، و نه بدون ضرورت به اين‌سو و آن‌سو نگاه كند.
30. كودك را به تواضع و فروتني عادت دهيد، و او را از هر نوع اظهار تكبر و غرور چه با زبان چه با عمل بازداريد. بعضي از كودكان، نزد ديگران فخرفروشي مي‌نمايند،‌ او را از اين گونه عادت‌ها برحذر داريد.
31- آداب خوردن، آداب مجلس و آداب لازم ديگر را براي كودكان بازگو نماييد، و ضمناً توجه داشته باشيد كه آيا عمل مي‌كند يا خير؛ در صورت كوتاهي به‌طرز مناسبي به او تذكر دهيد.
32- كودكان را از خوردن در بازارها منع كنيد و توصيه كنيد هر چه در بازار مي‌خرند، آن را به منزل آورده، بخورند.
33- بچه‌ها را عادت دهيد كه به‌جز از بزرگتران خانواده از كس ديگري چيزي طلب نكنند، و بدون اجازه والدين از دست كسي پولي يا چيزي نگيرند.
34- بچه‌ها را خيلي زياد نازپرورده بار نياوريد كه براي آينده‌شان مضر خواهد بود.
35- او را به مسواك زدن عادت دهيد.
36- هر چيز را از كودكي به وي آموزش دهيد. هرگز نگوييد كه بزرگ مي‌شود، خودش ياد مي‌گيرد.
37- بعضي از والدين، كودكان خوب و فرمانبردار را بيش از حد به خواندن و نوشتن وادار مي‌كنند و استراحت و تفريح آنها را در نظر نمي‌گيرند؛ بدانيد در چنين صورت‌هايي كودك به‌تدريج زده مي‌شود و اگر مرتباً بر او فشار وارد شود، از نظر ذهني و جسمي ضعيف مي‌شود و سرانجام سست و تنبل خواهد شد؛ بنابرين هميشه اعتدال و ميانه‌روي را در نظر بگيرد.
38- بدون ضرورت شديد، براي كودكتان از مدرسه مرخصي نگيريد.
39- در انتخاب مدرسه و معلم براي كودك جداً دقت كنيد چون اگر نخستين معلم او،‌ آدم ماهر و كاملي نباشد، استعداد كودك خراب مي‌شود.
40- هميشه مدنظر داشته باشيد كه كودك شما بايد روزي مستقل و خودكفا و داراي شخصيت گردد،‌ و عضو مفيد، سالم و موثري براي جامعه نمونه و اسلامي قرار بگيرد، لذا شما بايد احساس كنيد كه تربيت يك مسلمان متعهد و متقي و وظيفه‌شناس را عهده‌دار شده‌ايد.
منبع:ندای اسلام به نقل از « تربیت و اصلاح فرزندان»